آشنایی با روش های فرآوری سنگ های ساختمانی ( سنگ تراورتن )

آشنایی با روش های فرآوری سنگ های ساختمانی ( سنگ تراورتن )

• 1401/10/03 ,
• صنایع سنگ اورانوس
• 0 نظر

سنگ‌های ساختمانی از دسته‌های مختلفی تشکیل‌شده‌اند که هرکدام برای قسمتی از ساختمان مناسب هستند. در معماری ساختمان این نکته وجود دارد که هر سنگ با توجه به رنگ، جنس و کاربردی که دارد در فضای مخصوص به خود به‌کاربرده می‌شود. جهت استفاده از سنگ‌ها در فضای مختلف ساختمان لازم است بر روی سطح آن‌ها پرداخت‌هایی متناسب با فضایی که قرار است در آنجا استفاده شود، انجام گیرد. پرداخت سنگ یا فینیشینگ بخشی از فرآیند تولید سنگ است که انواع مختلفی دارد. در ادامه به بررسی انواع فرآوری سنگ خواهیم پرداخت.

1- ساب یا پالیش(polishing travertine) 

 این روش فراوری از اصلی ترین و رایج ترین روش هایی است که در تولید سنگ های ساختمانی به خصوص سنگ تراورتن‌ صورت می‌گیرد . زمانی که سنگ‌های تراورتن را صیقل می‌دهند ظاهر این سنگ بسیار شفاف، براق و درخشان می‌شود . سنگ‌هایی که به این روش فرآوری می‌گردند نور را بازتاب می‌دهند و همین امر موجب می‌شود که سطح سنگ همواره خنک باشد و در نتیجه سنگ‌های تراورتن با روش فرآوری صیقلی مناسب ترین سنگ برای به کار گیری در مناطق گرمسیری است

نحوه انجام ساب یا پالیش سنگ ساختمانی

سنگ‌ هایی که به صورت سابیده یا صیقلی شده فراوری می‌گردند بیشتر برای به کار گیری در نمای ساختمان و همچنین پوشش دیوار های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. فراوری به صورت سابیده یا پالیش به این صورت انجام می‌پذیرد که در مرحله‌ی اول پلاک‌های سنگی با عرض غالبا ۴۰ سانتی متر از سنگ کوپ برش داده می شود .

در مرحله دوم این پلاک ها را با مواد مختلفی مانند رزین و اپوکسی بتونه می کنند این عملیات به این دلیل می باشد که استحکام سنگ و کیفیت آن را افزایش دهند بعد از انجام این کار پلاک‌های بتونه شده را در کوره‌های آتش خشک می‌کنند.

در مرحله‌ی سوم پلاک‌های بتونه شده را به زیر دستگاه ساب که معمولا از کله‌گی یا لقمه های مخصوص سابیدن تشکیل شده است می‌فرستند گفتنی است که بستگی به نوع سنگ‌ها تعداد لقمه‌ها متفاوت است به عنوان مثال برای سنگ تراورتن که نوعی سنگ نرم است از ساب‌هایی با تعداد لقمه‌های ۱۲ یا ۱۶ استفاده می‌کنند و برای سنگ‌هایی از جنس سخت تر مانند سنگ های گرانیت‌  از ساب‌های با تعداد بیشتر و جنسی متفاوت‌تر استفاده می‌نمایند .

زمانی که پلاک‌های سنگ تراورتن  به زیر دستگاه ساب می‌روند و از زیر کله‌گی یا لقمه‌های ساب عبور می‌کنند با فشاری که روی سنگ وارد می‌شود و حرکت چرخشی لقمه‌های ساب روی سنگ کم کم سطح نا هموار سنگ صاف می‌گردد و در آخر براق و صیقلی می‌شود .

در مرحله چهارم و پایانی سنگ صیقل داده شده توسط دستگاه و سیستمی که دو طرف سنگ را به صورت چرخ سنباده صیقل می‌دهد ،لبه‌های سنگ که به صورت پرداخت نشده هستند را برش می‌دهد.

بیشتر بخوانید :9 کاربرد رایج سنگ تراورتن

2-چرمی(Leather Finish) 

یکی دیگر از روش های فراوری سنگ تراورتن روش چرمی کردن است. در این روش سنگ چرمی با نوع فراوری که صورت می‌گیرد تولید می شود. در این روش سطح سنگ مات است و براق نیست و بنابراین نور خورشید را بازتاب نمی‌دهد، سطح روی این سنگ طبیعی است و  هنگام لمس کردن حس چرمی به شما می دهد .

اینکه در واقع فرآوری چرمی بر روی سنگ‌هایی انجام می پذیرد که سطح آنها یکدست و همگن نباشد و دلیل آن این است که اگر سطح روی سنگ یکدست و هموار باشد نمی‌توان در هنگام فراوری پستی و بلندی را به وجود آورد.در زمان فراوری چرمی سنگ تراورتن از لقمه های معمولی استفاده نمی‌کنند بلکه از لقمه‌های برس فلزی برای این کار به کار می گیرند تا این لقمه های فلزی در مرحله ی اول قسمت‌های ضعیف سنگ را جدا کرده تا در ادامه عملیات ساب این قسمت ها کاملا کنده شود .

به طور کلی می توان عنوان کرد که در فراوری چرمی حفره‌ها و سوراخ‌های سطح سنگ پر نمی‌شود بلکه با استفاده از ساب‌هایی با لقمه های فلزی طوری سابیده می شود که حالتی مخملی مانند به دست می آورد و دارای برجستگی و فرو رفتگی‌هایی می‌شود . برای خواندن مقاله نمای چرمی سنگ تراورتن کلیک نمائید.

3-هوند(honed travertine)

در روش فراوری هوند در تراورتن این محصول ظاهری یکدست اما به صورت مات دارد و بنابراین بر خلاف روش سابیده سنگ در این روش نور را بازتاب نمی دهد. در روش فراوری هوند همانند روش سابیده یا پالیش از دستگاه های ساب استفاده می‌شود اما با این تفاوت که در این روش تا جایی که سطح سنگ مات شود این عملیات اتفاق می افتد نه بیشتر زیرا سنگ‌هایی که به روش هوند تولید می‌شوند همانطور که عنوان شد دارای سطحی مات هستند.

لازم به ذکر است  سنگ‌های تراورتن که به روش هوند فراوری می‌گردد دارای ظاهری قدیمی و کلاسیک است و نمای جالب توجهی به ساختمان شما  می‌دهد. سنگ‌های هوند شده در برابر خراشیدگی و سایش از مقاومت بالایی برخوردار می باشند و برای به کار گیری در کفپوش مکان‌های پر تردد، پوشش دیوار های داخلی و بیرونی، محوطه شومینه، لبه و اطراف استخرها، سنگفرش حمام و آشپزخانه، قاب دور آسانسور و کانتر ها و رومیزی‌ها و… مناسب است.

4-فلیم کردن(flame travertine) 

از دیگر روش‌های فراوری سنگ‌های ساختمانی از  روش فلیم کردن سنگ است. فلیم کردن سنگ بیشتر برای از بین بردن صیقل بودن سطح سنگ و در نتیجه جلوگیری از لیز خوردن است. فلیم یا در زبان انگلیسی به معنای شعله‌ی آتش است، در این روش سطح سنگ را با شعله آتش دارای حرارت بالا (flame) می‌سوزانند و در نتیجه باعث ذوب شدن و ریخته شدن برخی از مواد تشکیل دهنده‌ی سنگ می‌شود که همین امر موجب به وجود آمدن سطحی زبر و ناهمگن در سطح سنگ می‌شو.

هدف از این کار ایجاد اصطکاک در سطح سنگ است برای جلوگیری از لغزندگی و معمولا از سنگ‌های تولید شده با این روش در فضاهای شیب‌دار استفاده می‌کنند از جمله راه پله و ورودی های ساختمان و اطراف استخرها است.گفتنی است که این روش فراوری در مورد سنگ تراورتن کمتر صورت می گیرد زیرا سنگ‌های تراورتن با توجه به ویژگی‌هایی که دارد بیشتر به عنوان سنگ نما مورد استفاده قرار می‌گیرد و کمتر از تراورتن‌ها برای کفپوش و سنگفرش فضاهای داخلی و بیرونی استفاده می‌کنند.

5- تیشه‌ای(axiom travertine) 

روش فراوری تیشه‌ ای سنگ یکی از قدیمی‌ترین روش‌های فراوری است که از دیرباز انجام می‌پذیرد. در این روش سطح روی سنگ را با استفاده از دستگاهی به نام تیشه می‌تراشند در این دستگاه چکش‌هایی با نوک تیز عمل تیشه‌زنی را انجام می‌دهند و روی سطح سنگ به حالت جای ناخن در می آید.تیشه‌ای کردن سنگ‌ها به آن جهت صورت می‌گیرد که باعث از بین رفتن سطح صاف و صیقلی سنگ می‌شود و مانع از لغزندگی سنگ می‌شود.

معمولا وقتی بخواهند فضاهای پر تردد را سنگفرش کنند و همینطور برای محوطه‌سازی و پلکان فضاهای بیرونی و داخلی از سنگ‌های تیشه‌ای استفاده می‌نمایند زیرا این کار باعث افزایش اصطحکاک می‌شود و مانع از سر خوردن می‌شود .

البته گفتنی است که در برخی سنگ‌های نما هم حالت تیشه‌ای ایجاد می کنند زیرا این کار باعث زیبا تر و جالب تر شدن نمای ساختمان می‌گردد. به طور معمول در سنگ‌های مرمریت و سنگ چینی و گاهی اوقات در سنگ‌های تراورتن نیز حالت تیشه‌ای ایجاد می‌کنند. از قدیمی‌ترین نمونه‌های کار شده سنگ تیشه‌ای را می‌توانید در میدان نقش جهان اصفهان مشاهده نمایید که علاوه بر زیبایی نشانگر آن است که این سنگ‌ها در این حالت دارای دوام و استحکام زیادی نیز می‌باشد. 

فراوری سنگ تیشه با انواع گوناگونی انجام می‌شود و از معروف‌ترین انواع آن می توان به روش های یک تیشه‌ای، دو تیشه‌ای، تیشه چپ و راست، تیشه‌ی الگویی و کلنگی اشاره نمود که هر کدام از این روش ها زیبایی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.

6-بوش همر(Bush Hammer Travertine) 

فراوری بوش‌همر نوعی دیگر از انواع فراوری‌های سنگ‌های ساختمانی از جمله سنگ مرمریت‌ ها و سنگ تراورتن‌ است. این روش فراوری شباهت زیادی با روش تیشه‌ای دارد و با این تفاوت که در حالته تیشه‌ای سطح سنگی به حالت جای ناخن در می آید اما در روش بوش همر حالت سوزنی و سوراخ های دایره ای شکل بر روی سطح سنگ ایجاد می‌شود .

در روش بوش همر ابزارهایی چرخ دنده‌ای و با سر سوزنی را بر روی دستگاه های ساب نصب می‌نمایند که این ابزار چرخ دنده‌ای با حرکت دورانی و چکی بر روی سطح سنگ حالت بوش همر را ایجاد می‌کند، گفتنی است زمانی که سنگ به حالت بوش همر در می‌آید دارای سطحی زبر، خشن و ناهمگن می‌شود و برای از بین بردن این زبری در برخی از سنگبری‌ها بر روی سنگ های بوش همر ساب چرمی می زنند تا این زبری و خشنی را  بر طرف کنند.

موارد استفاده و کاربرد سنگ های بوش همر مانند فراوری‌های تیشه‌ای‌، فلیم کردن، چرمی برای پوشش فضاهای بیرونی ساختمانی مانند سنگفرش محوطه، پله‌ها و دیوار، کفپوش حمام و دستشویی، کفپوش آشپزخانه و بعضا نمای بیرونی ساختمان و … است زیرا سنگ‌های تولید شده به روش بوش همر دارای سطحی ناصاف و ناهمگن هستند که مانع از سر خوردن یا لغزش می‌شود و بسیار کاربردی است. معمولا در سنگ‌های مرمریت ، سنگ چینی ، سنگ گرانیت و در بعضی از موارد سنگ تراورتن فراوری بوش همر انجام می‌پذیرد.

۷-بادبر 

یکی از روش‌های متداول و پر کاربرد دیگر در فراوری سنگ‌های ساختمانی از جمله سنگ تراورتن و سنگ مرمریت ، بادبر کردن سنگ است. در این روش در کارخانجات و سنگبری‌ها با استفاده از ابزار ساده‌ای همچون قلم و چکش سنگ‌هایی که در اندازه‌ی تایل هستند را لب‌پر می‌کنند و از این طریق سنگ‌های بادبر را تولید می‌نمایند .

همانطور که بیان کردیم سنگ‌‍‌های با سایز کوچک برای بادبر کردن مناسب هستند و متداول ترین سایز در این زمینه، سایز ۱۵ در ۲۰ و ۱۵ در ۳۰ سانتی متر است هر چند که این اندازه‌ها می‌توانند متفاوت و متغییر باشند و به شکل مربع یا مستطیل ایجاد شوند.ضخامت مناسب برای بادبر کردن سنگ به طور معمول ۳ سانتی متر است زیرا به هر میزان ضخامت بیشتر باشد برای بادبر کردن مناسب‌تر و و در نتیجه مقاومت سنگ بیشتر می‌شود.

اکثر سنگ های ساختمانی قابلیت بادبر کردن را دارند سنگ هایی نظیر سنگ تراورتن ، مرمریت ، چینی یا کریستال و لایم استون همگی از این موارد هستند. درباره سنگ لایم استون بیشتر بدانید

نکته جالب در مورد سنگ‌های بادبر شده این است که معمولا تنوع رنگ بالایی دارند و شما می‌توانید این نوع از سنگ‌ها را در رنگ دلخواه خود تهیه نمایید. سنگ‌های بادبر در قسمت‌های مختلفی از ساختمان‌ها کاربرد دارد و از مهمترین آن می‌توان به نمای فضاهای داخلی و خارجی، پوشش دیوار‌های داخلی و خارجی، سنگفرش جاهای مختلف، قاب آسانسور، قاب درهای ورودی و سنگفرش پیاده‌رو ها و دکوراسیون های مختلف اشاره نمود.

البته باید توجه داشته باشید سنگ‌های بادبر از جنس لایمستون را برای فضاهای داخلی ساختمان استفاده کنید زیرا جنس این سنگ ها آهکی است و در برابر شرایط جوی مقاوم نیستند و همینطور برای نمای ساختمان سعی کنید از سنگ‌های با جنس سنگ تراورتن استفاده نمایید زیرا تراورتن‌ها طیف رنگی گسترده ای دارند، وزن سبک تری دارند، چسبندگی زیادی دارند و نیز در برابر شرایط جوی مانند باران و برف و نور خورشید و… مقاوم هستند.

در ضمن خوب است بدانید که سنگ‌های بادبر شده با وجود اینکه زیبایی و اصالت قابل توجهی دارند اما قیمت ارزان‌تری نسبت به سایر سنگ‌های فراوری شده با روش های دیگر دارند و دلیل این امر را می توان به فراوری ساده و اندازه ی کوچک این سنگ ها ربط داد .

سنگ تراورتن

فرآوری سنگ ساختمانی

فرآوری سنگ تراورتن